Þriðjudaginn 19. janúar 2016 kl. 20:30 í Bókhlöðu Snorrastofu. Dr. Jakob Guðmundur Rúnarsson frá Þverfelli í Lundarreykjadal flytur. Sjá ennfr.: Tilkynning. ...allir gluggar opnuðust...

Jakob varði doktorsritgerð sína um heimspeki dr. Ágústs við Háskóla Íslands í apríl 2015.

Í fyrirlestrinum fjallar hann um verk og áhrif heimspekingsins í íslensku samfélagi á fyrstu áratugum 20. aldar og hvaða ímynd hefur verið dregin upp

af honum hin síðari ár.

Nánar:

Í erindinu verður fjallað um hvernig Ágúst H. Bjarnason (1875-1952) kom ár sinni fyrir borð sem heimspekingur hér á landi á fyrstu áratugum 20. aldar. Reynt verður að varpa ljósi á hvaða augum hann leit hlutverk sitt sem heimspekings og hvaða merkingu verk hans höfðu í huga samferðamanna hans. Gerð verður nokkur grein fyrir þeirri ímynd sem fræðimenn síðari ára hafa dregið upp af Ágústi og hvað megi segja að hafi einkennt störf hans og verk sem heimspekings.

Jakob Guðmundur Rúnarsson er fæddur 15. febrúar 1982 og ólst upp á Þverfelli í Lundarreykjadal. Hann lauk tvöfaldri B.A. gráðu í heimspeki og sagnfræði frá Háskóla Íslands árið 2007 og meistaragráðu í Intellectual History frá háskólanum í Sussex í Englandi árið 2008. Jakob er búsettur í Reykjavík.

Dr. Ágúst H. Bjarnason, prófessor og rektor Háskóla Íslands.

Ágrip af rannsókn:

Við stofnun Háskóla Íslands var Ágúst H. Bjarnason (1875-1952) skipaður prófessor í heimspekideild. Hann gegndi því embætti næstu 34 árin og þegar hann lét af störfum var talið að hann hefði kennt um 1000 stúdentum heimspekileg forspjallsvísindi. Útbreiðsla og áhrif verka hans á sér fáar hliðstæður í samhengi íslenskrar heimspekisögu og nær engar á hans tíð.

Doktorsritgerðin greinir frá niðurstöðum rannsóknar á heimspeki Ágústs og starfsemi hans sem heimspekings í samhengi íslenskrar menningar á fyrrihluta 20. aldar. Rannsóknin miðaði fyrst og fremst að því að draga fram og greina bæði heimspekilegt innihald og sögulegt samhengi verka hans í víðum skilningi. Leitast er við að benda á þá annmarka sem hafa einkennt ráðandi hugmyndir samtímans um heimspeki hans og gæða mynd okkar af honum sem opinberum menntamanni aukinni dýpt og skerpu. Hvort sem borið er niður á sviði siðfræði, þekkingarfræði, heimspekisögu eða sálarfræði í höfundarverki Ágústs kemur í ljós að verk hans veita markverða sýn á sérstakt tímabil íslenskrar og evrópskrar heimspekisögu. Viðhorf hans til hlutverks heimspekingsins og heimspekilegrar ástundunar eru könnuð með hliðsjón af þeim sögulega og menningarlega veruleika sem hann var virkur þátttakandi í. Með rannsókninni er varpað ljósi á merkingu og gildi þeirra heimspekilegu álitamála sem Ágúst glímdi við á sínum tíma og við glímum að mörgu leyti enn við.

Andmælendur doktorsvarnarinnar voru, dr. Guðmundur Heiðar Frímannsson og dr. Jörgen Pind. Dr. Gunnar Harðarson, prófessor í heimspeki við Sagnfræði- og heimspekideild, var aðalleiðbeinandi doktorsverkefnisins en í doktorsnefnd sátu auk hans dr. Guðmundur Hálfdanarson og dr. Henry Alexander Henrysson.

Myndasafn